مهمترین سبک های معماری جهان
سیر تکامل معماری در اروپا و آمریکا چگونه است ؟
آیا هر سبک معماری در هر دوره تاریخی می تواند تکرار شود ؟
آیا سبک های هنر و معماری مخلوق سلیقه افرادند یا زاییده شرایط فرهنگی و اقتصادی و سیاسی زمان خود ؟
آیا اصولا سوال ” سبک فلان بهتر است یا سبک بهمان ” صحیح است ؟
آیا همه دنیا سبک های اروپایی و آمریکایی را دنبال و تقلید می کنند یا سیرتکاملی فرهنگ خود را طی می کنند؟
اگر سبک هنری و معماری زاییده زمان است ، سبک و مشخصات معماری دوره حاضر چیست ؟
در این مقاله سعی میکنیم به صورت مختصر و مفید مهمترین سبک های معماری در جهان به لحاظ دوره تاریخی پیدایش و منبع الهام و معماران و نظریه پردازان و خصوصیات سبک معماری و ساختمان های معروف بپردازیم.
معماری نئو کلاسیک | Neoclassical Architecture
| دوره تاریخی پیدایش | دوران رنسانس ایتالیا. |
| منبع الهام | معماری کلاسیک رم و یونان باستان / عصر کلاسیک. |
| معماران و نظریه پردازان | کوینلن تری ، لئون کریر ، راب کریر، دیمیتری پاپاداکیس ، آلن گرینبرگ ، رابرت آدام ، کلاف ویلیامزالیس و رابرت استرن. |
| خصوصیات معماری | فرم های هندسی منظم ، متقارن، با شکوه ، تناسبات معماری کلاسیک، خانه خدایان (معابد یونانیان باستان) ، استفاده از مصالح سنگین و طبیعی، جزییات اجرایی زیاد ، پیچیدگی فضایی کم ، حاشیه زینتی، پوسته ای کلاسیک برروی امکانات مدرن، موتیف های کلاسیک مانند تاج های برگ گیلاس ، برگ های کنگر و تزئینات گل و بوته ای. |
| ساختمان های معروف | مجموعه مسکونی رودخانه ریچموند در کنار رودخانه تایمز ۸۷-۱۹۸۵ (Richmond Riverside Complex) ،. |
| تقلید کورکورانه در ایران | در دوره قاجار، تحولات اجتماعی متعددی در جامعه ایرانی صورت گرفت که زمینه ی تضعیف هنرها و هویت تاریخی و بومی ایران و گسترش هنرها و اندیشه های غربی را بیش از پیش فراهم آورد. با توجه به بیگانگی چشمگیر اصول و مبانی و رجعت تاریخی معماری کلاسیک غربی با اصول معماری و فرهنگ ایرانی که بر پایه مردم واری، پرهیز از بیهودگی، نیارش، خودبسندگی و درونگرایی استوار است ، تکرار و تقلید کورکورانه و ظاهری از این معماری که نتیجه آن جز برداشتی فرمال از بناهای یونان و روم باستان و مسابقه اشرافی گری نخوهد بود عوارضی جبران ناپذیری چون بی هویتی در شهرسازی و معماری امروز ایران، عقب ماندگی و سرخوردگی فنی و اجتماعی و فراموشی کامل ارزشهای معماری ایرانی به همراه خواهد داشت.. |
معماری مدرن یا نوگرا | Modern Architecture
| دوره تاریخی پیدایش | 1900 میلادی (اوایل قرن بیستم). |
| منبع الهام | دنیای نوین، شروع دوباره در جهت رفع نياز و پيشرفت و سرعت. |
| معماران و نظریه پردازان | لوکوربوزیه، میس ون در روهه، آدولف لوس، آلوار التو، فرانک لوید رایت، گروپیوس و …. |
| خصوصیات معماری | کارکردگرایی، نگرش دموکراتیک، سادگی، پرهیز از تزیینات الحاقی، برون گرایی، زمینه گرایی، انسان مداری، جداره های شفاف، اتصالات مصالح با زاویه 90 درجه، تبعیت کامل فرم از عملکرد داخلی، استفاده از مصالح با توجه به جوهره آن و نشان دادن ماهیت واقعی و ظاهر طبیعی آن ، استفاده از دستاوردهاي صنعتي، تاکید بصری در خطوط افقی و عمودی، سرعت بالا در اجرا و هزینه پایین (به نسبت معماری کلاسیک)..
شعار : “Less is More”. |
| سبک های زیر شاخه ها | فیوچریسم، کانستراکتیویسم، اکسپرسیونیسم، ارگانیک، سبک بین المللی، بروتالیسم، های تک، پست مدرنیسم، نئومدرن، نئو فیوچریسم و …. |
| ساختمان های معروف | موزه گوگنهام نیویورک (فرانک لوید رایت)، ویلا ساوا (لوکوربوزیه)، مدرسه باوهاوس (والتر گروپیوس)، برج سیگرام نیویورک (میس ون دروهه) و …. |
| برداشت های غلط رایج | در ایران معماران مدرن از سوی کارفرمایان بخش خصوصی (عمدتا با هدف سرمایه گذاری) متهم به سادگی بیش از حد و دوری از تجملات (کاذب) مورد علاقه عموم مردم می شوند.
هر سبک معماری که جدید و نو باشد الزاما مدرن نیست. هر معماری که کلاسیک نباشد الزاما مدرن نیست. هر معماری که ساده و بدون جزییات باشد الزاما مدرن نیست. |
معماری پست مدرن | Postmodern Architecture
| دوره تاریخی پیدایش | 1950 میلادی (اواسط قرن بیستم). |
| منبع الهام و نیاز | انتقاد از خردگرایی و عملکرد گرایی محض، و عدم توجه به فرهنگ در معماری مدرن. |
| معماران و نظریه پردازان | چارلز جنکسف رابرت ونچوری، فلیپ جانسون، آلدو روسی، چارلز مور، مایکل گریوز و .. |
| خصوصیات معماری | تطابق زیاد با اصول معماری مدرن با تاکید بر رجعت تاریخی بیشتر، معماری مدرن + تزیینات روی آن، برقراری ارتباط معانی با ابهام و حساسیت به زمینه ساختمان، طبق سفارش و نیازهای کارفرما و متناسب با شرایط محلی، رجعت تاریخی به فرهنگ و سنت، پلورالیستی و بیش از حد التقاطی، نشان دهنده رابطه میان گذشته و حال ، رمزگذاری مضاعف یا زبان دوگانه.
شعار: “Less is Bore” |
| ساختمان های معروف | ساختمان AT&T نیویورک (فلیپ جانسون)، خانه ونچوری (رابرت ونچوری)، برج های پتروناس،. |
| زیر سبک ها | پست مدرن سفید و نئومدرن. |
| برداشت های غلط رایج | هر معماری که تلفیقی باشد معماری پست مدرن نیست به عبارت دیگر معماری پست مدرن به معنای ترکیب متریال ها و فرم های دلخواه نیست.
الحاق عناصر به ظاهر سنتی به بنا بدون توجه به خواستگاه واقعی آن. … |
معماری ارگانیک یا طبیعت گرا | Organic Architecture
| دوره تاریخی پیدایش | 1960 (اواسط قرن بیستم). |
| منبع الهام | طبیعت |
| معماران و نظریه پردازان | فرانک لوید رایت، آنتونی گائودی، لویس سالیوان و … |
| خصوصیات معماری | تطابق زیاد با اصول معماری مدرن با تاکید بر هماهنگی باطبیعت و حفظ اصالت و ماهیت مصالح، تعیین فرم از طریق ماهیت مصالح، همزیستی با طبیعت، استفاده از مصالح طبیعی، وضوح عقلانی و کلیتی یکپارچه، استفاده از پتانسیل های محیط پیرامون و حداقل تخریب محیط. |
| ساختمان های معروف | ویلای آبشار (فراک لوید رایت). |
| سبک های زیر شاخه | معماری داینامیک، معماری بیونیک، معماری سبز. |
| معماری ارگانیک در ایران | این سبک از معماری کاملا بستر گرا بوده و اکثرا در بستر های طبیعی بکر مانند کوه و جنگل و … قابل بررسی است و اساسا در حالت عام در بستر شهری شکل نمیگیرد.
معماری ارگانیک در قرن حاضر در بستر تحقیقات بایونیک و ژنتیک جستجو میشوند و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. … |
معماری هایتک یا فناوری برتر یا تکنولوژی پیشرفته | High-Tech Architecture
| دوره تاریخی پیدایش | 1970 (اواخر قرن بیستم). |
| منبع الهام | معماری مدرن و پست مدرن + صنعت. |
| معماران و نظریه پردازان | رنزو پیانو و ریچارد راجرز. |
| خصوصیات معماری | نمایش زیبایی ساختار صنعتی، استفاده از تکنولوژی برتر و نمایش آن در نمای ساختمان، تاسیسات اکسپوز و نمایان، پیچ و مهره و لوله‌های روکار، ظاهری تکنولوژیک، ارائه قدرت تکنولوژی برای توسعه و پیشرفت جهان، استفاده از اجزاء از پیش ساخته شده، دیوارهای شیشه‌ای و ساختار فولادی و … |
| ساختمان های معروف | بانک هنگ‌کنگ و شانگهای (نورمن فاستر) ، ژرژ پمپیدو (رنزو پیانو و ریچارد راجرز)، مرکز جان هنکاک و برج ویلیس (بروس گریام)، |
| برداشت های غلط در ایران | عناصر تشکیل دهنده اجزای این معماری به هیچ وجه تزیینی و اضافه شده به بدنه ساختمان نیستند؛ این عناصر دارای کارکرد واقعی میباشند، برعکس در ایران برخی از ساختمانهای ساخته شده به تقلید از این سبک، دارای عناصر زاید و تریینی چسبانده شده به بدنه نما می شوند.
صرف استفاده از تکنولوژی های جدید برقی و مکانیکی ، بنا به ساختمان های-تک تبدیل نمیشود بلکه میبایست اصول این سبک معماری در جوهره ساختمان و در تمامی جزییات و کانسپت ساختمان دیده شود. … |
معماری دیکانستراکشن یا ساختار شکنی | Deconstruction Architecture
| دوره تاریخی پیدایش | 1980 (اواخر قرن بیستم). |
| منبع الهام | معماری مدرن و پست مدرن. |
| معماران و نظریه پردازان | برنارد چومی، فرانک گهری، دنیل لیبزکیند، زاحا حدید، رم کولهاس، پیتر آیزنمن و … |
| خصوصیات معماری | از لحاظ فرم ناپایدار، شالوده شکنی، واسازی ، میل به تکه تکه شدن و تجزیه، اشکال غیر راست و پیچیده، غیر قابل پیشبینی، عصیان در برابر باورهای قراردادی، دگرگونی و دگردیسی، دگراندیشی و دگرادراکی و … |
| ساختمان های معروف | موزه گوگنهام بیلبائو و سالن کنسرت والت دیزنی و موزه طراحی ویترا (فرانک گهری)، کتابخانه مرکزی سیاتل (رم کولهاس) و … |
| برداشت های غلط در ایران | معماری دیکانستراکشن و ساختار شکن به معنای ساختمان کج و کوله نیست و ساختار شکنی به معنای کج کردن پنجره و در و خط های بی مفهوم و تزیینی در نما و کار کردن مصالح به صورت پوششی بدون هندسه منظم نیست.
این معماری اساسا به صورت فضایی و عملکردی شکل میگیرد ولی در ایران تنها در مصالح نما و پوسته ساختمان تاثیر گذاشته که کاملا تقلید کورکورانه و غلط از معماری دیکانستراکشن غرب است. … |
معماری پایدار یا سبز | Sustainable Architecture / Green Architecture
| دوره تاریخی پیدایش | 1990 (اواخر قرن بیستم) |
| منبع الهام | رابطه میان انسان، محیط زیست. |
| نظریه پردازان | متخصصّان علوم انسانی دانشگاه ها، کمسیون جهانی محیط زیست و توسعه، کنفرانس محیط زیست و توسعه ریودوژانیرو و … |
| خصوصیات معماری | بهره‌برداری مناسب و کاهش مصرف منابع و انرژی‌های تجدیدناپذیر و استفاده از انرژی های پاک و تجدید پذیر مانند انرژی خورشید ، باد ، زیست توده، زمین گرمایی و برق آبی، جزر و مد ، جلوگیری از آلودگی محیط و کاهش مصرف مواد سمی و یا آسیب رسان بر طبیعت، درک و حفظ زمینه و محتوای فرهنگ و ارزشهای محلی، کاهش هزینه های ساخت با استفاده از مصالح بومی و بادوام و با کارایی بالا، کاهش هزینه های بهره برداری و نگهداری ساختمان، قابلیت بازیافت مصالح ساختمانی و …. |
| ساختمان های معروف | برج هرست (Hearst tower) نیویورک (نورمن فاستر) ، ساختمان خورشیدی گردان (گروه معماري Orlando de Urrutia) ، برج های مسکونی پوتارجایا مالزی و مجتمع تجاری اداری Agung Sedayu جاکارتا (گروه معماري Kuiper Comp agnons). |
گرد آوری : مهندسین مشاور دش
