معماری مراکز درمانی چگونه به بهبود سلامتی کمک می کند؟

در مقوله سلامت، آنچه در کنار تجربه کادر درمانی،‌هزینه و نتایج آن موثر است معماری مراکز درمانی یعنی ساختمان و فضاهایی است که بیماران در آنها درمان می شوند. در گذشته ابعاد و چیدمان یک اتاق چه درحالی که تخت در وسط آن باشد چه زمانی که تخت به دیوار تکیه داده شده باشد، چقدر فضا برای بیمار باقی مانده که در آن قدم بردارد، چند تخت و وسیله پزشکی در آن جا می شوند به عنوان عاملی موثر در نتایج روند درمانی در نظر گرفته نمی شد. اما این برخورد در حال تغییر است و معماری و مراجع دخیل در حوزه سلامت، در کنار یکدیگر قرار می گیرند تا اصول معماری عمومی را برای فضای مراقبت و درمان نهادینه کنند.

طراحی اجتماعی

طراحی اجتماعی اصطلاحی است که ریشه های آن به چند دهه پیش بر می گردد  و  به معنی طراحی بر اساس روابط است چه روابطی که دیده می شونده آنهای که به چشم نمی آیند. بر خلاف تفکر طراحی که یک پروسه تکراری را برای توسعه گزینه های و ایده های مختلف بر اساس درک از یک کاربر و یک مسئله بخصوص پیش می برد طراحی اجتماعی در تلاش است به تمام نیازهای یک گروه یا یک جامعه پاسخ دهد. در حوزه سلامت طراحی اجتماعی به معنی باز تعریف نقش ساختمان در سلامت ساکنان و مکانی است که در آن واقع شده است.

مایکل  مورفی، معمار تحصیل کرده در دانشگاه هاروارد، در سال 2014 یک پرزنتیشِن در باره تاریخچه طراحی بیمارستان در Adriane Labs ارائه کرد. مشاهدات او در مورد تاثیر طراحی معماری روی سلامت بیماران روی دکتر نیل شاو و گروه تحقیقاتی شرکت MASS تاثیر گذاشت و آنها به کمک دبی روزنبرگ (یک پرستار سابق که در رشته معماری تحصیل کرده بود) به رهبری مورفی شروع به انجام مطالعاتی در زمینه بحران رشد عمل سزارین غیر ضروری در ایالات متحده کردند.

در نتیجه این تحقیقات مشخص شد که پنج میلیارد دلار در پروسه عمل های غیر ضروری و مراقبتهای بعد از آن هر ساله هزینه می شود. آنها در دوازده مرکز مجزا به بررسی این موضوع پرداختند که چگونه طراحی بخش روی تعداد سزارین ها تاثیر می گذارد. تحقیقات درگذشته فقط روی ابعاد اتاق ها بود و نه روی مقیاس بخش های مختلف بیمارستان. تیم تحقیقاتی به این نتیجه رسید که در کنار موارد دیگر، بیماران در بیمارستانهای که اتاق های عمل بیشتری به نسبت اتاقهای زایمان، دارند تمایل بیشتری به عمل نشان می دهند.

البته ماجرا بزرگتر از یک قسمت محدود در مراقبتهای درمانی است. در پروژه ای دیگر ،MASS نشان داد که هر بخشی از طراحی بیمارستان و کلینیک، یک فرصت برای بهبود تجربه و نتیجه بیماران است. بیمارستان بوتارو در رواندا با اولویت دادن به سلامت بیماران توانسته به یک معیار برای کاهش  گسترش بیماری های مسری و بازگشت سریعتر  بیماران  به خانه های خود تبدیل شود. در طراحی این مرکز درمانی به کمک جانمایی فضا ها و مسیرهای حرکتی بیماران و کادر درمانی و همچنین گردش هوای طبیعی انتقال ویروس بیماری های مسری از طریق هوا بسیار کاهش یافته است. علاوه بر آن با استفاده از مصالح بومی (مانند سنگهای آتشفشانی رشته کوه های ویرونگا) و نیروی کار بومی یک طراحی پایدار  ایجاد شده و حتی اقتصاد محلی را نیز رونق بخشیده است.

در پروژه های MASS و نتایج تحقیقات در مورد مراقبتهای کلینیکی مربوط به تولد نوزادان تعدادی از مبانی طراحی اجتماعی قایل مشاهده است. این اصول در مورد هر نوع محیط ساخته شده ای در حوزه سلامت قابل تطبیق است:

مطمئن شوید که دورنمای شما هدف نهایی را در بر می گیرد

شاو، به بررسی مراکز پرداخت تا ببیند که آنها رویکرد درمانی دارند یا مراقبتی. به عنوان مثال موفقیت بیمارستان ها به صورت سنتی با تعداد تختها سنجیده می شود. به طبع طراحی این بیمارستانها در این جهت است که تعداد بیشتری تخت در نظر گرفته شود و فضای کمتری برای راه رفتن باقی می ماند. اما تفکر درمانی کنونی فضاها  را برای حالتهای مختلف بیماران در نظر می گیرد. برای بلند شدن از تخت و راه رفتن و ریکاوری امکاناتی در نظر گرفته می شود.بیمارستان های متداول مراقبت ازسلامتی را ارائه می کنند اما لزوماً سلامتی را که باید هدف نهایی باشد را ارائه نمی کنند.

نظرات کسانی که مانند شما فکر نمی کنند را بپرسید

بیماران، خانواده ها، پزشکان و پرستاران، کادر مدیریتی بیمارستان و معماران هر کدام به مشکلات از دریچه ای متفاوت نگاه می کنند. نظرات همه این افراد برای درک اینکه چرا و چگونه کارها در بیمارستان انجام می شوند ضروری است.

نامرئی را مرئی کنید

پلان ها و سیستم هایی که در بیمارستان کار می کنند را ترسیم کنید، مواردی مانند مسیرهای حرکتی، جاهایی که تراکم جمعیتی بیشتر است، مکان هایی که مردم باهم حرف می زنند یا از مکالمه پرهیز می کنند. اتاقها و جانمایی آنها در ساختمان را روی کاغذ بیاورید. ترسیم تنها روش قابل اعتماد برای این است که افراد مختلف، یک موضوع را به یک شکل ببینند. تغییر دادن زبان مکالمه از لغات به تصاویر  به فرم دهی تفکرات  و تشخیص رفتار ها کمک می کند و ایده های جدیدی را به وجود می آورد.

به طور مداوم آزمایش کنید

حل پلان، به خصوص جانمایی امکانات و الزامات تقریباً در برابر هر گونه نوآوری مقاومت می کند.مانند فضاهای زندگی، حوزه سلامت هم مداوم در حال تغییر است ، ممکن است در یک زمان به این نتیجه برسید که طراحی به پایان رسیده است اما این توقف ها معمولاً موقتی است .مسائل پیچیده باعث می شوند تا نگاه به این پروژه ها به نوعی برنامه ریزی بلند مدت براساس تجربه مداوم باشد. از این رو کار طراحان ادامه دار بوده و بر طبق بازخوردهایی که از کاربران می گیرند، با ایجاد تغییرات در کالبد و جزییات فضاها ،محیط را برای خدمت رسانی به مراجعان بهینه می کنند.

این مدل بین رشته ای آزمایشگاه های نوآورانه ، مانند مرکز هلیکس در کالج سلطنتی لندن، مرکز نوآوری در کلینیک مایو و هلدینگ تلنولوژی درمانی در بیمارستان مرکزی ماساچوست به کار گرفته شده است و کارکنان بیمارستان ، معماران، مهندسین ،بیماران و سرمایه گذران بیمارستان در  آنها به صورت مداوم در حال ایده پردازی و نوآوری هستند.

شرکت ما با بهره گیری از اصول بالا و با در نظر گرفتن شرایط موجود در یک ساختمان پزشکان،در مسابقه ساختمان پزشکان یزد،موفق به کسب رتبه برگزیده شده است،شما میتوانید در اینجا تصاویر مربوط به این پروژه را مشاهده کنید.

منبع : Havard Business Review