راهنمای دیوار سبز برای معماران

شاید به نظر برسد که دیوار سبز یکی دیگر از مُدهای معماری مدرن است، اما علی رغم گسترش سریع در سالهای اخیر، اولین دیوار سبز به سالهای خیلی دور بر می گردد. ایده به وجود آوردن دیوار سبز  زنده توسط استنلی هارت وایت در سال 1938 ثبت شد و سپس توسط گیاه شناس فرانسوی پاتریک بلان به صورت عملی به اجرا رسید. از پروژه Musée du Quai Branly در پاریس به عنوان پدرخوانده دیوار سبز یاد می شود.

امروزه دیوار سبز به معنی دیواری است که بخشی یا تمامی از آن از گیاه پوشیده شده است. دیوار سبز از نظر بصری بسیار چشمگیر است اما بخش زیادی از این المان معماری دیده نمی شود، برای کمک به معماران در مقاله زیر به انواع دیوارهای سبز و کلیات روش اجرایی آنها می پردازیم.

لازم است بدانید که دیوار سبز با اسامی دیوار زنده، باغ عمودی یا اکو وال هم شناخته می شود. این راهنما به شما کمک می کند که ملاحظات لازم را برای اجرای یک دیوار سبز در طراحی خود ببینید.

انواع دیوار سبز

امروزه دیوار سبز در سه گونه مختلف اجرا می شود، پنلی یا مدولار، سیستم سینی  و دیوار سبز مستقل. درک کلی از این سه نوع دیوار به شما کمک می کند که بهترین نوع را بر حسب مقیاس پروژه و امکانات اجرایی برای طراحی انتخاب کنید.

1-دیوار سبز با سیستم پنلی یا مدولار:

در این روش، گیاهان قبلاً در گلدان رشد کرده اند و در فضای داخلی و خارجی قابل استفاده است. در این حالت نصب سریع و بدون مزاحمت است و دیوارسبز کامل رشد کرده است و بلافاصله تاثیر بصری خود را می گذارد. گیاهان در این حالت شش تا هشت هفته قبل از نصب کاشته شده اند.

این سیستم از چهار بخش اصلی به وجود می آید:
سازه: از قوطی های 2در 2 فلزی یا چوب چهار تراش پنج در پنچ ساخته می شود که دیوار سبز به آن بسته خواهد شد.

صفحه پشتی: لایه ای از پلی وود ضد آب یا ورق پی وی سی

لایه درین: در صورتی که لوله های آبرسانی نشت کنند، این لایه با جذب آب از صدمه زدن آب به ساختمان جلوگیری می کند.

مدول تکرارشونده: به کمک پشم سنگ آب ،اکسیژن و مواد مغذی را مساوی تقسیم می کند،فاسد نمی شود و به مرور زمان خاصیت خود را از دست نمی دهد و محیط ایده آلی برای ریشه دادن و رشد به وجود می آورد.

2-دیوار سبز با سیستم سینی:

در این روش هم گیاهان خارج از پروژه کاشته می شوند. سپس در پروژه نصب می گردند. این روش باعث می شود تا طراحی منعطف تر باشد زیرا سینی ها به آسانی برداشته شده و جا به جا می شوند. این روش عموماً از روش پنلی ارزان تر است و بیشتر در فضاهای داخلی استفاده می شود.

با این روش هر سینی (Tray) طراحی شده تا یک مقدار مشخصی آب را در خود نگه دارد. در نتیجه گیاهان برای آب با هم رقابت نمی کنند. همچنین به خاطر جهت گیری سینی ها نه خاک و نه آب بیرون نمی ریزد.

این سیستم، یک چالش مهم دارد. چون گیاهان در خاک ریشه دارند ممکن است حشرات و قارچ و در فضا منتشر شود. به همین علت خاک آنها باید حداقل ماهی یک بار عوض شود که طبعاً هزینه بر و ناکارآمد است.معمولاً کارفرمایانی که به بهداشت اهمیت می دهند تمایل بیشتری به سمت سیستم هایی که در آنها خاک استفاده نمی شود دارند.

یک نمونه اچرا شده از این سیستم ،در پروژه دفتر مرکزی شرکت سامسونگ در برج کیان تهران را می توانید در این لینک ببینید.

3-سیستم دیوار مستقل:

دیوارهای کوچکتر و قابل جا به جایی هستند که میتوانند در معماری  داخلی یا خارجی استفاده شوند. می توان از آنها در وسط یک فضا یا پشت به یک دیوار استفاده کرد. یکی دیگر از کاربردهای این نوع دیوار به کار بردن آنها به عنوان جدا کننده و پارتیشن است.

سیستم مدیریت آب رسانی

آبیاری قطره ای: بیشتر دیوارهای سبز هیدروپونیک هستند و با سیستم قطره ای آبیاری می شوند. این سیستم یک جعبه کنترل دارد که مستقیماً به سیستم لوله کشی سوار می شود. سپس به کمک لوله های افقی آب را به گیاهان می رساند. سیستم قطره ای به صورت خودکار عمل می کند و می تواند بر طبق برنامه زمان بندی آبیاری را انجام دهد. سیستم قطره ای 85 درصد بهره وری بیشتری به نسبت سیستم منبع آب دارد.

منبع آب: سیستم سینی و دیوار مستقل ضرورتاً باید از منبع آب استفاده کنند. منبع باید به صورت دستی پر شود. سیستم سینی معمولاً به لوله کشی ساختمان وصل نمی شود و به همین دلیل هم نیازمند نیروی انسانی برای پر کردن منبع می باشد. از طرفی چون آب استفاده شده را به سیستم بر نمی گرداند، کمتر بهینه است.

زیبایی شناسی

نوع گیاهان: نوع گیاهان مورد استفاده علاوه بر انتخابهای زیبایی شناسانه به اقلیم و داخل یا خارج از فضا بودن برمی گردد.

دوام گیاهان: در سیستم مدولار بین 95 تا 97% گیاهان امکان زنده ماندن دارند. اگر گیاهان در پروژه شما از بین می روند علت آن بیشتر از هرچیزی به نور و مواد مغذی آب بستگی دارد. چون گیاهان مجاور به شدت رشد میکنند و فضای هم دیگر را می گیرند ممکن است جلوی رسیدن نور را به هم بگیرند یا از منابع هم تغذیه کنند.

از آنجایی که تکنولوژی دیوارهای سبز نسبتاً تازه است، سخت است که عمر کلی یک دیوار سبز را تعیین کرد. پنل ها تا 25 سال عمر دارند اما متغیر های زیادی در عمر خود گیاهان موثرند و باعث می شود که نتوان پیش بینی درستی از عمر دیوار سبز داشت.

نور: اصولاً نور برای گیاهان بر اساس کندل-فوت اندازه گیری می شود. توصیه شده تا مینیم مقدار 1200 فوت کندل نور با ال ای دی برای گیاهان تامین شود.برای اطلاع از نحوه محاسبه شدت روشنایی یک فضا این مقاله ما را بخوانید.

سنسورها: سنسورهایی می توان در دیوار سبز استفاده کرد تا اگر به گیاهی آب نرسد اطلاع رسانی کند. یا اگر گیاهی رو به زوال است آن را مشخص کند. حتی این امکان وجود دارد که محدوده ای که دیوار سبز دارای اشکال آبرسانی است را مشخص کند.

منبع : Architizer